Sarı Nokta Hastalığı (Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu) Nedir?
Sarı nokta hastalığı, ileri yaşlarda görme kaybına yol açabilen ve özellikle merkezi görmeyi etkileyen ciddi bir göz hastalığıdır; erken teşhisle kontrol altına alınabilir.
Sarı nokta hastalığı, tıpta “yaşa bağlı makula dejenerasyonu (YBMD)” olarak bilinen, görmenin merkezinden sorumlu olan makula bölgesini etkileyen ilerleyici bir retina hastalığıdır. Retina, gözün arka kısmında yer alan ve ışığı algılayarak görmemizi sağlayan temel dokudur. Makula ise bu retina tabakasının ortasında yer alan ve özellikle detaylı ve net görmeyi sağlayan bölgedir. Sarı nokta hastalığı, makula bölgesindeki hücrelerin zamanla bozulması ya da hasar görmesiyle ortaya çıkar.
Sarı Nokta Hastalığı Kimlerde Görülür ve Belirtileri Nelerdir?
Sarı nokta hastalığı, genellikle 55 yaş üzerindeki bireylerde görülür. Yaş ilerledikçe makula bölgesinde yaşlılık pigmentlerinin birikmesi ve bu birikimlerin dokuyu bozması sonucu ortaya çıkar. Hastalığın ilk belirtileri arasında şu şikayetler yer alır:
Görme azalması
Okuma güçlüğü
İnsanların yüzlerini tanıyamama
Düz çizgileri eğri veya kırık görme
Renk algısında zayıflama
Merkezde bulanıklık oluşması
Bu belirtiler zamanla ilerleyerek günlük yaşamı ciddi şekilde etkileyebilir. Sarı nokta hastalığı sinsi bir şekilde ilerlediğinden, erken evrede fark edilmesi oldukça kritiktir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Yaşa bağlı makula dejenerasyonu için risk faktörleri şunlardır:
İleri yaş
Ailede hastalık öyküsü (genetik yatkınlık)
Açık tenli ve açık göz renkli bireyler
Sigara kullanımı
Yüksek tansiyon
Obezite
Güneşe uzun süre maruz kalmak
Bu faktörler arasında en kolay kontrol edilebilen unsur sigaradır. Sigaranın bırakılması hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.
Kaç Tip Sarı Nokta Hastalığı Vardır?
Sarı nokta hastalığı iki ana formda görülür:
Kuru Tip Makula Dejenerasyonu:
Bu tür daha yavaş ilerler. Retina altında sarımsı birikintiler oluşur (drusen), bunlar görme hücrelerinin sağlığını bozar. Kuru tip genellikle hafif-orta düzeyde görme kaybı ile seyreder. Ancak zamanla yaş tipe dönüşebilir. Kuru tip hastaların tedavisinde A, C, E vitaminleri, çinko ve lutein gibi antioksidan içerikli destekler önerilir. Bu vitaminlerin düzenli kullanımı hastalığın ilerleme riskini azaltabilir.
Yaş Tip Makula Dejenerasyonu:
Kuru tipe göre daha hızlı ve yıkıcıdır. Makula altında anormal damarlar oluşur ve bu damarlar kan ya da sıvı sızdırarak merkezi görmeyi hızla bozabilir. Yaş tip makula tedavisinde göz içine uygulanan enjeksiyonlar kullanılır. Bu tedavi şekli modern göz hekimliğinde önemli bir gelişme olarak kabul edilmektedir.
Vitamin ve Destekleyici Tedavi Önerileri
Kuru tip makula hastalarında yaş tipe geçiş riskini azaltmak için özel formülasyonlar kullanılmaktadır. Bu formüller, birden çok vitamin ve mineralin özel oranlarda bir araya getirilmesinden oluşur. Bu vitamin desteklerinin rastgele kullanılmaması, mutlaka göz doktoru kontrolünde alınması gerekmektedir. Ek olarak şu yaşam tarzı önerileri de önemlidir:
Sigarayı bırakmak
Güneş gözlüğü kullanmak
Taze sebze ve meyve tüketimini artırmak
Kan basıncını kontrol altında tutmak
Düzenli göz muayeneleri yaptırmak
Yaş Tipte Enjeksiyon Tedavisi
Yaş tip makula hastalığında, gözün içine belirli aralıklarla yapılan anti-VEGF enjeksiyonları, anormal damarların büyümesini ve sıvı sızdırmasını engelleyerek görme kaybını durdurur ya da yavaşlatır. İlk etapta enjeksiyonlar genellikle ayda bir uygulanır, zamanla aralıkları açılabilir. Enjeksiyon işlemi hastanede, steril ortamda ve ağrısız şekilde gerçekleştirilir. Tedavinin en önemli unsuru sürekliliktir; belirlenen aralıklarla uygulanmadığında hastalık yeniden ilerleyebilir.
Görme Kaybı İlerlemeden Doktora Başvurun
Sarı nokta hastalığı genellikle ağrısızdır ve ilk dönemlerde fark edilmesi zordur. Bu nedenle, görmede ani bozulma ya da düz çizgileri eğri görme gibi belirtiler başladığında hemen göz doktoruna başvurulmalıdır. Erken tanı ve müdahale, hastalığın kontrol altına alınmasında büyük önem taşır.
Medivia Hospital’da Sarı Nokta Takibi ve Tedavisi
Medivia Hospital Göz Sağlığı ve Hastalıkları biriminde, sarı nokta hastalığı modern cihazlarla tanılanır ve hastalığın tipine göre kişiye özel tedavi planı uygulanır. Özellikle yaş tipe dönüşmüş hastalarda, enjeksiyon tedavileri alanında deneyimli hekim kadrosuyla hizmet sunulmaktadır.
Görme sağlığınızı korumak için düzenli kontrolleri aksatmayın ve özellikle 50 yaş üstü bireylerde yılda en az bir kez retina muayenesi yapılması gerektiğini unutmayın.