İnmemiş Testis Nedir?

Erkek bebeklerde testisler (yumurtalar) doğumdan önceki son iki aya kadar karın boşluğu içindedir. Bu dönemde testisler yavaş yavaş kasık kanalında bulunan bir boşluk içinden aşağıya doğru geçerek skrotum adı verilen torbaya yerleşirler. Bazı erkek bebekler doğduğunda bir veya her iki testis torbada bulunmayabilir. Bu duruma “inmemiş testis” adı verilir. Gerçek inmemiş testis olgularında testisler hiçbir zaman torbada bulunmazlar. İnmemiş testis, sağlıklı ve miyadında doğan erkek bebeklerde %1 sıklığında görülür. Prematüre doğmuş bebeklerde bu oran daha yüksektir.

İnmemiş Testis Kendiliğinden Düzelir Mi?

İnmemiş testis ile doğan bir bebek için hemen tedavi gereksinimi yoktur. Yaklaşık bir yaşına kadar 3’er ay aralıklarla uzman bir hekim tarafından yakın takip edilmelidir. Bu dönem içerisinde testis kendiliğinden torbaya inişini sürdürerek normal pozisyonunu alabilir. Doğumdan sonraki ilk 6 ay içerisinde inmemiş testisli olguların üçte ikisinde bu şekilde bir iniş gözlenebilir. Altı aydan sonraki dönemde inme ihtimali daha düşüktür. Bir yaşına geldiği halde torbaya hala inememiş bir testisin bu zamandan sonra inme ihtimali çok az olduğu ve artık zarar görmeye başlayacağı için tedavi edilmesi gerekir.

Testis Neden Torbaya İndirilmelidir?

Testislerin sağlıklı olarak gelişebilmesi ve fonksiyonlarını sürdürebilmeleri için en uygun yerleşim yeri torbalardır. Bu bölgenin sıcaklığının vücut ısısından 2-3 derece düşük olması ve hareketli olması testisleri korumaktadır. Vücut ısısı üreme hücrelerine yapısal zarar verir, Tedavi edilmemiş tek taraflı inmemiş testis olgularının %15’inde yetişkin hayatta kısırlık gözlenmiştir.

Serbest şekilde hareketli bir torba içinde bulunmaları ise testisleri travma esnasında darbeden korunmalarını sağlamaktadır. İnmemiş testis durumunda kasık kanalı içinde sıkışık bir ortamda bulunan testis travma anında ezilmeye karşı daha savunmasızdır.
İnmemiş testisin bir diğer önemli tehlikesi ise artmış kanser riskidir. Normal testislere göre ortalama 30 kat fazla kanser görüldüğü bildirilmiştir. İnmemiş testislerin yaklaşık 500 de birinde kanser geliştiği gözlenmiştir.

Testisin kendi çevresinde dönüp eriyip yok olması, testisin eksik olmasından dolayı yaşanabilecek psikolojik ve kozmetik sorunlar ise inmemiş testisin yarattığı diğer sorunlardır.

İnmemiş Testis Tedavi Yaşı ve Yöntemi

İnmemiş testis durumlarında hormon gibi ilaçlarla tedavinin başarı şansı düşüktür. En etkili tedavi yöntemi ameliyat ile testisin torbaya indirilmesidir. İdeal tedavi yaşı 6 ay ile bir yaş arasıdır. Bu sürede tedavi edilmemiş olguların en geç 2 yaş bitimine kadar tedavilerinin tamamlanmaları önerilmektedir. Daha ileri yaşlarda ilk kez başvuran olguların tedavisi ise en kısa zamanda yapılmalıdır.

İnmemiş Testis Ameliyatı ve Sonrası

İnmemiş testis ameliyatları günübirliktir ve hasta aynı gün ayaktan taburcu edilir. Hasta uzun süre hastanede yatmadığı ve kısa sürede evine, doğal ortamına kavuştuğu için hem aile açısından hem de çocuk açısından duygusal olarak olumsuz etkiler en azdır. Ameliyat sonrası ağrı çok fazla değildir ve basit ağrı kesiciler ile kolayca kontrol altına alınabilir. Evde pansuman ve yara bakımı ihtiyacı yoktur. Ameliyattan 3 gün sonra poliklinik kontrolünde pansumanı açılır ve yara kontrolü yapılır. 5. Gün hasta banyosunu yapabilir.

Özel Durumlar

İnmemiş testise kasık fıtığının eşlik ettiği durumlarda, fıtığın oluşturduğu riskler nedeniyle ameliyat için beklenmez ve en kısa zamanda her iki ameliyat tek seansta yapılır.
Her iki testisin inmediği, kasık kanalında muayene ile ele gelmediği ve ek olarak peniste de anormallik olduğu durumlarda arka planda çeşitli cinsel gelişim anormalikleri de gözlenebildiği için bu çocuklar çocuk endokrin hastalıkları uzmanı tarafından da değerlendirilmelidir.

Testisin muayenede ele gelmediği durumlarda testisin karın içinde olabileceği için tanı ve tedavi amaçlı kameralı yöntem olan laparoskopi tekniği uygulanabilir. Laparoskopide karın içine teleskopla bakılarak testisin var olup olmadığı araştırılır. Eğer testis karın içinde görülür ve inebilecek pozisyonda ise aynı seansta testis laparoskopi desteği ile indirilip skrotuma yerleştirilir. Eğer testis tek seansta indirilemeyecek pozisyonda ise iki safhalı indirme ameliyatı yapılır.

Utangaç testis (Retraktil Testis) nedir?

Utangaç testis durumunda testisler kendiliğinden torbada görülebilirler. Ancak ıkınma, öksürme veya soğuk ortam nedeniyle torbaların büzüştüğü durumlarda testisler yukarıya, kasık kanalına doğru yer değiştirirler. Bu olguların muayenesinde önceleri testisler torbada ele gelmese de, kasık kanalından aşağıya doğru sıvazlandığında tekrar torbaya yerleşirler. Tıp dilinde ‘retraktil testis‘ denilen utangaç testisler bir hastalık sayılmaz, çocuğun ilerideki hayatında da soruna yol açmaz. Düzeltilmesi gereken bir durum olmadığı için ilaç veya ameliyat gibi herhangi bir tedavi önerilmez. Ancak belirli aralıklarla (3-6 ay gibi) uzman bir hekim tarafından kontrol ve takibi gerekir.