Boyun Fıtığı (Servikal Disk Hernisi) Nedir?

 Boyun fıtığı, omurlar arasında yer alan disklerin zamanla yıpranması veya zorlanması sonucu dışarı taşarak omurilik ya da sinir köklerine baskı yapması durumudur. Bu durum; ağrı, uyuşma ve kas güçsüzlüğü gibi çeşitli belirtilere yol açabilir. Genellikle yaşa bağlı dejenerasyon, tekrarlayan kötü postür veya ani travmalar sonucu gelişir. 

Boyun Fıtığı Neden Olur?

• Uzun süre masa başında yanlış oturma alışkanlığı
• Ani ve kontrolsüz baş hareketleri
• Travmalar (kaza, düşme vb.)
• Aşırı telefon veya bilgisayar kullanımı
• Kas zayıflığı ve egzersiz eksikliği
• Sigara kullanımı (disk yapısının beslenmesini bozabilir)

Boyun Fıtığı Belirtileri

Boyun fıtığının en sık görülen belirtileri şunlardır:

• Boyundan omuza ve kola yayılan ağrı
• Ellerde veya parmaklarda uyuşma, karıncalanma
• Kas güçsüzlüğü
• Boyun hareketlerinde kısıtlılık
• Baş ağrısı ve baş dönmesi (bazı olgularda)

Kırmızı Bayraklar (Acil Durum Belirtileri)

Aşağıdaki belirtiler varsa derhal bir uzmana başvurulmalıdır:

• Kollarda veya bacaklarda ani güç kaybı
• Yürüme dengesizliği, düşme eğilimi
• İdrar veya gaita kontrolünde bozulma
• Şiddetli, geçmeyen ağrı ve his kaybı

İleri Boyun Fıtığı Belirtileri

Hastalığın ilerlemesiyle omurilik (servikal myelopati) etkilenebilir. Bu durumda yürüme zorluğu, el becerilerinde azalma, kas spazmları ve refleks değişiklikleri görülebilir. Bu bulgular acil nörolojik değerlendirme gerektirir.

Boyun Fıtığı Ağrısı Nereye Vurur?

Fıtığın yerleşim seviyesine göre ağrı farklı bölgelere yayılabilir:

• C5–C6 düzeyinde: Boyun, omuz, ön kol ve başparmak tarafına
• C6–C7 düzeyinde: Boyun, kürek kemiği altı, kol arkası ve orta parmak hizasına
• C7–T1 düzeyinde: Kol iç kısmı ve küçük parmak tarafına

Boyun Fıtığına Ne İyi Gelir?

• Kısa süreli istirahat (1–2 gün)
• Düzenli germe ve güçlendirme egzersizleri
• Sıcak-soğuk uygulamaları
• Kas gevşetici veya ağrı kesici ilaçlar (doktor kontrolüyle)
• Fizik tedavi ve manuel terapi uygulamaları

Yumuşak boyunluk kısa süreli rahatlama sağlayabilir; ancak uzun süreli kullanım kas zayıflığına neden olabilir. Bu nedenle rehberler, boyunluğun uzun süreli rutin kullanımını önermemektedir.

Boyun Fıtığı Egzersizleri

Egzersizler, ağrıyı azaltmak ve kas dengesini yeniden sağlamak için önemlidir. Ancak şiddetli ağrı, güç kaybı veya uyuşma varsa egzersizlere başlamadan önce fizyoterapist veya hekim onayı alınmalıdır.

Egzersiz 1: Chin Tuck (Çene Germe)
Dik oturun, çenenizi boynunuza doğru yavaşça çekin. 5 saniye tutup bırakın. 10 tekrar.
 Bu egzersiz, postürü düzeltmeye ve boyun kaslarını güçlendirmeye yardımcı olur.

Egzersiz 2: Skapula (Kürek Kemiği) Sıkıştırma
Omuzlarınızı geriye doğru çekin ve kürek kemiklerinizi birbirine yaklaştırın. 5 saniye tutun, bırakın. 10 tekrar.
 Üst sırt kaslarını güçlendirerek boyun yükünü azaltır.

Egzersiz 3: İzometrik Boyun Egzersizi
 Elinizi alnınıza koyun, başınızı öne doğru itmeye çalışırken elinizle direnç uygulayın. 5 saniye tutun. Aynısını başın arkasına, sağ ve sol yanına uygulayın.

Boyun Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, fıtığın şiddetine göre planlanır.

1. Konservatif (Ameliyatsız) Tedavi:

• İlaç tedavisi: Kas gevşetici, ağrı kesici, antiinflamatuvar ilaçlar.
• Fizik tedavi: Ultrason, TENS, sıcak uygulama, manuel terapi.
• Egzersiz: Fizyoterapist eşliğinde postür, germe ve güçlendirme programları.
• Kısa süreli boyunluk: Sadece seçilmiş hastalarda, kısa süreyle.

2.Girişimsel Tedavi Yöntemleri
Boyun fıtığı tedavisinde, bazı durumlarda ağrıyı hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla girişimsel uygulamalardan yararlanılabilir. Bu yöntemler yalnızca uzman hekim tarafından değerlendirilip uygulanmalıdır.

• Epidural Steroid Enjeksiyonu:
  Sinir kökü çevresine uygulanan steroid enjeksiyonu, bazı hastalarda ağrı kontrolü sağlamaya yardımcı olabilir. Etkisi geçici olabilir.

• Nöral Terapi:
  Sinir iletimi üzerinde düzenleyici etki oluşturmayı hedefleyen lokal anestezik enjeksiyonlarıdır. Bazı kronik ağrı durumlarında tercih edilebilir.

• Proloterapi:
  Vücudun onarım mekanizmalarını desteklemeyi amaçlayan enjeksiyon tedavisidir. Kas, bağ ve eklem kaynaklı ağrılarda kullanılabilir.

• Tetik Nokta Enjeksiyonları:
  Kas içi ağrılı noktaların rahatlatılması amacıyla yapılan enjeksiyonlardır. Myofasyal ağrı sendromlarında destekleyici olarak uygulanabilir.

3. Cerrahi Tedavi:
 Aşağıdaki durumlarda cerrahi değerlendirme gerekebilir:

• Hızla ilerleyen kas güçsüzlüğü
• Yürüme veya denge bozukluğu
• İdrar veya dışkı kontrolünde kayıp
• 6–12 haftalık konservatif tedaviye rağmen geçmeyen şiddetli ağrı

Cerrahi seçenekler arasında mikrodiskektomi, anterior servikal diskektomi ve füzyon (ACDF) gibi yöntemler yer alır.

Boyun Fıtığında Tanı Yöntemleri

Tanı, öykü, fizik muayene ve görüntüleme yöntemlerinin bir arada değerlendirilmesiyle konur.

• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Disk ve sinir kökü basısını göstermede en güvenilir yöntemdir. Ancak ciddi nörolojik bulgular yoksa genellikle 6–12 haftalık konservatif tedavi sonrasında tercih edilir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapı ve dar kanal değerlendirmesi için kullanılabilir.
• Elektromiyografi (EMG/NCS): Tanı belirsizse veya sinir hasarının düzeyi net değilse kullanılabilir.

Boyun Fıtığı Ne Kadar Sürede Geçer?

Çoğu boyun fıtığı vakası uygun fizik tedavi, egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleriyle 4–6 ay içinde önemli ölçüde iyileşir. Bu süreçte sabırlı olunmalı ve düzenli egzersiz programına devam edilmelidir.

Boyun Fıtığı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular